2023 Yılı İhracat Değerlendirmesi
Küresel Enflasyon ve Talep Daralması İhracata Mola Verdirdi
2023 Yılı İhracat Verileri Açıklandı
Birçok Farklı Parametre İhracatımızı Etkiledi
2023 yılı ihracat verileri açıklandı. Ülkemiz ihracatı yüzde 0,6 artışla 255,8 milyar oldu. TİM tarafından açıklanan Denizli ihracatı yüzde 10,8 azalışla 4,2 milyar dolar seviyesinde gerçekleşirken, Denizli İhracatçılar Birliği'nce kayda alınan ihracat yüzde 9,1 azalışla 3,2 milyar dolar oldu. Böylelikle Denizli ülkemiz ihracatında 9. sıradaki yerini korudu.
İlimiz ihracatı 2019 yılından sonra ilk kez yıllık bazda daralmış oldu. 2019 yılında 3,2 milyar dolar seviyesinde gerçekleşen ihracatımız, 2022 yılı sonu itibariyle 4,7 milyar dolara kadar yükselmişti. Küresel enflasyon ve talep daralmasının geride kalan senede ihracatımıza mola verdirdiğini söyleyebiliriz.
Lider sektör tekstil-konfeksiyon oldu
İhracatta daralmayla geçen senede sektörel çeşitliliğimiz her zamanki gibi ön plana çıktı. 2023 yılının tamamında sektörel bazda Denizli ihracatını değerlendirdiğimizde; tekstil-konfeksiyon ihracatının yüzde 17,5 azalışla 1,4 milyar dolar, elektrik-elektronik ihracatının yüzde 0,5 artışla 812 milyon dolar, demir-demir dışı metaller ihracatının yüzde 7,9 azalışla 568 milyon dolar, tarım ihracatının yüzde 1,6 azalışla 333 milyon dolar, madencilik ihracatının yüzde 10,2 azalışla 252 milyon dolar olduğunu görüyoruz.
2023 yılında 13 sektörümüzün ihracatı artış gösterdi. Hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ihracatı yüzde 12 artışla 54 milyon dolar, kuru meyve ihracatı yüzde 34 artışla 22 milyon dolar, yaş meyve sebze ihracatı yüzde 41 artışla 17,5 milyon dolar, meyve sebze mamulleri ihracatı yüzde 4,5 artışla 17 milyon dolar, fındık mamulleri ihracatı ise yüzde 12,3 artışla 8,2 milyon dolar oldu. En çok önem verdiğimiz sektörlerden biri olan ve çeşitli projelerle desteklediğimiz makine ve aksamları sektörü ise ihracatını yüzde 2 oranında artırarak 80 milyon dolara taşıdı.
Öte yandan ihracatçı firmalarımız 2023 yılında 26 farklı sektörde ihracat gerçekleştirdi.
Ülke sıralamasında zirve İngiltere'nin
2023 yılında ülke bazında ihracatımızı değerlendirdiğimizde zirve yine İngiltere'nin oldu. İhracatımızda lider konumda bulunan İngiltere'ye ihracatımız yüzde 16,5 azalışla 520 milyon dolar olarak kaydedildi. Ardından gelen ABD'ye ihracatımız yüzde 20,2 azalışla 398 milyon dolar, Almanya'ya ihracatımız yüzde 5,5 azalışla 395 milyon dolar, İtalya'ya ihracatımız yüzde 8,3 azalışla 279 milyon dolar olarak gerçekleşti.
2023 yılında Denizli'den 185 farklı ülkeye ihracat yapıldı. Fas, İrlanda, Birleşik Arap Emirlikleri, Yunanistan, Rusya'ya, Suudi Arabistan ve Tunus'a yapılan ihracat ve oransal artışlar dikkat çekti.
2023'e küresel enflasyon damga vurdu
Merkez Bankaları peş peşe faiz artırdı
Daha önceki değerlendirmelerimde, 2023'ü dünya çapında enflasyonla mücadele edilen bir yıl olarak nitelendirmiştim. Geride bıraktığımız 2023 yılında hem farklı değişkenler hem de 2022 yılının baz etkisi dolayısıyla ihracatımız beklenen seviyede gerçekleşmedi.
İhracatımızdaki ana pazarlar olan Euro Bölgesi, Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere'de yaşanan makroekonomik gelişmeler ihracatımızı doğrudan etkiledi. 2023 yılında enflasyon Euro Bölgesi'nde yüzde 5,5'e, İngiltere'de yüzde 10,5'e, ABD'de ise yüzde 6,5'e kadar yükseldi. Bu değerler özellikle gelişmiş ülkelerin alışık olmadıkları enflasyon oranları. Bunun neticesinde, ilgili Merkez Bankaları enflasyonla mücadele için art arda agresif faiz artışları yaptı. Bu artışlar tüketici taleplerini doğrudan etkiledi. Özellikle ihracatımızın lokomotif sektörü tekstil-konfeksiyon talep darlığından en çok etkilenen sektörlerin başında geldi.
Azalan enflasyonun ve aşağı yönlü faiz politikalarının dünya ticaretini ivmelendirmesi bekleniyor
2023'ün son çeyreğiyle birlikte küresel anlamda gerilemeye başlayan enflasyon, 2024 yılındaki faiz öngörülerini de yeniden şekillendirdi. İngiltere Merkez Bankası (BoE), ABD Merkez Bankası (FED) ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) tarafından 2024 yılının ortalarından itibaren faiz indirimleri bekleniyor. Azalan enflasyon ve aşağı yönlü faiz politikalarının dünya ticaretini ivmelendirmesi ve talepleri yeniden canlandırması bekleniyor.
İhracat iklim endeksi ve imalat PMI eşik değerin altında
İhracat İklimi Endeksi ağustos ayından itibaren eşik değer olan 50'nin altında seyrediyor. Kasım ayında 49,5'e yükselen endeks ihracat ikliminde bozulmanın sürdüğüne işaret ediyor. Euro Bölgesi'nin ekonomik aktivitesinde süregelen daralma ihracat iklim endeksinin eşik değerin altında
kalmasının en büyük nedeni olarak karşımıza çıkıyor. Almanya, İtalya, Fransa, İspanya ve Hollanda negatif olarak ayrışırken, ABD ve İngiltere'deki pozitif veriler daralmanın sınırlı kalmasına yol açtı.
Benzer şekilde Türkiye İmalat PMI, üst üste 6 aydır eşik değerin altında gerçekleşiyor. Bu sabah açıklanan imalat PMI verilerini detaylı incelediğimizde üretim ve yeni siparişlerde düşüşün devam ettiğini görüyoruz. Toplam yeni siparişlerde ve yurt dışından alınan yeni siparişlerde devam eden yavaşlamalar, talepte zayıflığın sürdüğünü gösteriyor.
2023'te DENİB'den 20 farklı yurt dışı etkinlik
Küresel anlamda yaşanan dalgalanmaların olumsuz etkilerini en aza indirebilmek için 2023 yılının tamamında yoğun şekilde yurt dışı pazarlama programları düzenledik.
Yıl genelinde dünyanın farklı bölgelerinde 20 farklı yurt dışı pazarlama programı icra ettik. Almanya, Rusya, Hırvatistan, Japonya, Birleşik Arap Emirlikleri, Amerika Birleşik Devletleri, Suudi Arabistan, Danimarka, İsveç, İtalya ve Polonya yurt dışı etkinlik düzenlediğimiz ülkeler arasında yer aldı. Öte yandan Brezilya, Kolombiya, Meksika, Güney Afrika, Hindistan, Pakistan, Japonya, Özbekistan, Japonya gibi ülkelerden ise alıcıları ülkemize davet ettik.
2024 yılına da 09-12 Ocak tarihleri arasında düzenlenecek Heimtextil Fuarıyla başlıyoruz. Yıl genelinde fuar katılımlarımız, UR-GE heyetlerimiz, sektörel ticaret ve alım heyetlerimiz farklı sektörlerde devam edecek.
Saygılarımla,
Hüseyin Memişoğlu
DENİB Başkanı